Bông cải xanh (Súp lơ xanh), có tên khoa học là Broccoli, là một loại rau cải thuộc họ Thập tự (Cruciferous). Đây là một loại rau chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất, và đặc biệt loài này có chứa sulforaphane và Indole-3-Carbinol. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng 2 hoạt chất trên có khả năng chống oxy hóa, tiêu diệt vi khuẩn gây viêm loét ở dạ dày, ruột và tuyến tiền liệt, ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư trong những khu vực này, và hỗ trợ điều trị các vấn đề da.
1. Tìm hiểu về bông cải xanh
Bông cải xanh là một loại cây thuộc loài Cải bắp dại, có hoa lớn ở đầu, thường được dùng như rau. Súp lơ xanh thường được chế biến bằng cách luộc hoặc hấp, nhưng cũng có thể ăn sống trong các món nguội.
Dinh dưỡng trong mỗi 100g (3,5oz) bông cải xanh sống
- Năng lượng: 141 kJ (34 kcal)
- Carbohydrate: 6,64 g
- Đường: 1,7 g
- Chất xơ: 2,6 g
- Chất béo: 0,37 g
- Protein: 2,82 g
- Vitamin và khoáng chất
- Nước: 89,30 g
Bông cải xanh chứa nhiều Vitamin A, Vitamin C, Vitamin K, chất xơ và Quercetin. Nó cũng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng chống ung thư như Myrosinase, Sulforaphane, Di-indolyl mêtan và một ít selen.
2. Đặc tính chống ung thư của bông cải xanh
Trẻ em và người lớn cần ăn rau và trái cây hàng ngày, với 5 phần mỗi ngày là lời khuyên chung. Mới đây, các nhà khoa học đã tìm ra bằng chứng mới cho thấy việc ăn 5 phần súp lơ xanh mỗi ngày mang lại nhiều lợi ích. Hợp chất indole-3-carbinol và sulforaphane trong súp lơ xanh được công nhận trên toàn thế giới là có khả năng chống ung thư. Hai hợp chất có trong súp lơ này không chỉ giúp phòng ngừa ung thư, mà còn hỗ trợ điều trị bệnh.
2.1. Hoạt chất Sulforaphane chống ung thư
Sulforaphane, chất có trong bông cải xanh, tương tự cũng có trong bắp cải, cải xoăn và mầm cải Brussels, đã được xác định có khả năng làm giảm kích thước, số lượng và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư đại tràng và ung thư tuyến tiền liệt.
Theo các nhà nghiên cứu, cơ chế chống ung thư của Sulforaphane là:
- Sulforaphane ảnh hưởng đến chu kỳ tế bào khối u, apoptosis và angiogenesis của khối u thông qua tín hiệu và gen.
- Sulforaphane kích hoạt NF-E2-related factor 2 (Nrf2), giúp cơ thể chống lại oxy hóa.
- Sulforaphane điều chỉnh sự thay đổi biểu sinh, ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Nghiên cứu cho thấy hoạt chất này có thể đảo ngược tác động bằng cách nhắm vào DNMTs, HDACs và RNA không mã hóa.
Mầm súp lơ xanh chứa hàm lượng cao nhất của chất chống ung thư này. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng không nên sử dụng sản phẩm bổ sung chất từ mầm súp lơ xanh để thay thế cho điều trị hóa học hoặc xạ trị. Một nghiên cứu lâm sàng khác với 28 người tình nguyện trên 50 tuổi đã được thực hiện để khảo sát về thói quen ăn rau cải của họ. Sau khi kiểm tra các mẫu sinh thiết đại tràng, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng người ăn nhiều rau có mức độ gen ức chế khối u p16 cao hơn.
Phát hiện này cũng đúng với những người không ăn loại rau này hàng ngày – mặc dù sulforaphane thường bị đào thải ra khỏi cơ thể trong vòng 24 giờ.
Do đó, ăn rau chứa sulforaphane có thể thay đổi gen, giúp cơ thể phòng ngừa sự phát triển của khối u.
Trên mô hình động vật, sulforaphane ức chế sự phát triển ung thư đại tràng và tạo ra protein Nrf2 có tác dụng chống ô nhiễm và giải độc. Tuy nhiên, trong giai đoạn sau của quá trình phát triển ung thư, Nrf2 có thể làm tăng sự tích tụ mảng bám trong động mạch. Cần nghiên cứu thêm về vai trò của Nrf2 trong cả điều trị ung thư và bệnh tim mạch. Đề xuất nghiên cứu được công bố trên tạp chí Epigenetics.
2.2. Hợp chất indole-3-carbinol
Một nghiên cứu do ông Paolo Pandolfi, Giám đốc Trung tâm Ung thư và Viện Nghiên cứu Ung thư tại Trung tâm Y khoa Beth Israel Deaconess ở Boston (Mỹ) dẫn đầu, đã tìm thấy một hợp chất tự nhiên có trong súp lơ xanh và một số cây họ cải gọi là indole-3-carbinol, có khả năng vô hiệu hóa một gen thúc đẩy ung thư. Khám phá này được báo cáo trên tạp chí Khoa học của Mỹ và được Viện Y tế Quốc gia Mỹ hỗ trợ, mở ra cơ hội phát triển các loại thuốc chống ung thư mới.
Ông Pandolfi cho biết họ đã phát hiện ra một tác nhân mới đóng vai trò then chốt trong cơ chế phát triển của bệnh ung thư. Có một loại enzyme gây ung thư được gọi là WWP-1, có thể bị vô hiệu hóa bằng một hợp chất tự nhiên có trong súp lơ xanh và cây họ cải. Cơ chế này đã được tiết lộ như điểm yếu quyết định, có thể là mục tiêu của các phương pháp trị ung thư mới.Trong nghiên cứu trên động vật có xu hướng bị ung thư cao, các chuyên gia đã khám phá ra phân tử PTEN có khả năng ức chế khối u.
Tuy nhiên, PTEN luôn là mục tiêu tấn công của tế bào ung thư, tế bào ung thư thường tìm cách xóa, biến đổi hoặc vô hiệu hóa PTEN. Đội ngũ nghiên cứu của Pandolfi, đại diện cho nhiều tổ chức trên thế giới, đã khám phá sâu vấn đề này.
Trong nghiên cứu trên tế bào người và chuột mắc ung thư, họ phát hiện một enzyme thúc đẩy sự phát triển ung thư, có tên là WWP1, chính là thủ phạm tấn công PTEN. Enzyme WWP-1 này đã vô hiệu hóa ức chế khối u của PTEN, tạo điều kiện cho sự phát triển của khối u.
Tuy nhiên, hoạt chất indole-3-carbinol có trong súp lơ xanh có khả năng tấn công và vô hiệu hóa enzyme WWP-1 và khôi phục chức năng ức chế khối u của PTEN, ngăn chặn sự phát triển của khối u ở chuột mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Pandolfi đã mô tả việc phục hồi chức năng của PTEN là một trong những liệu pháp ức chế khối u quan trọng nhất trong lịch sử di truyền ung thư. Mặc dù nghiên cứu này vẫn còn ở giai đoạn sơ bộ, indole-3-carbinol mở ra cơ sở cho việc phát triển các liệu pháp chống ung thư mới.
3. Cách chế biến súp lơ để giữ hàm lượng dinh dưỡng tốt nhất
Như đã nói ở trên, bông cải xanh là loại thực phẩm mang lại những lợi ích vô cùng kỳ diệu cho sức khỏe con người trong việc phòng chống ung thư. Tuy nhiên, quan trọng là một số chất dinh dưỡng trong rau súp lơ xanh có thể biến mất nếu không chế biến đúng cách. Một trong những lỗi phổ biến khi chế biến là nấu quá chín, làm hỏng nhiều chất vi lượng trong rau hoặc gây phản ứng với các thành phần khác trong thực phẩm. Dưới đây là các phương pháp chế biến bông cải xanh đúng cách:
3.1.Nấu với mầm bông cải xanh
Mầm bông cải xanh là các bông cải từ 1 đến 2 ngày tuổi, một nghiên cứu trên tạp chí dinh dưỡng của Anh cho thấy sự kết hợp giữa bông cải xanh và rau mầm có thể tăng gấp đôi hiệu quả chống ung thư của loại thực phẩm này. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng mầm bông cải xanh chứa sulforaphane cao hơn 10 đến 100 lần so với bông cải xanh trưởng thành.
3.2. Hấp hoặc nấu bông cải xanh trong 2 đến 4 phút.
Myrosinase là enzym quan trọng trong súp lơ xanh để kích hoạt sulforaphane. Tuy nhiên, chúng ta thường làm rau quá chín bởi việc luộc quá lâu hoặc chịu nhiệt độ quá cao. Theo một nghiên cứu, việc đặt bông cải xanh vào lò vi sóng trong khoảng hai phút có thể phá hủy enzyme này. Đun sôi bông cải xanh trong hơn 7 phút có thể làm Myrosinase bị phân hủy và làm giảm tác dụng quý của bông cải xanh.
Chuyên gia khuyên nên đun sôi bông cải xanh trong vài phút để giữ cho enzym này và đảm bảo chúng sạch và được đun nóng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng luộc bông cải xanh trong vòng 3-4 phút có thể tăng sự hình thành sulforaphane.
3.3. Ăn sống bông cải xanh
Bông cải xanh sống và mầm bông cải xanh đều cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hữu ích. Để khai thác đầy đủ lợi ích dinh dưỡng, hãy xem xét việc ăn sống. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thường xuyên ăn Broccoli sống sẽ hấp thụ sulforaphane nhanh hơn và nhiều hơn so với những người ăn cải xanh đã chín.
Tuy nhiên, nếu quyết định ăn cải xanh sống, bạn cần rửa kỹ rau để loại bỏ thuốc trừ sâu và các chất độc hại khác có thể tồn tại trên bề mặt. Để đảm bảo vệ sinh an toàn và thực tế, bông cải xanh thường chứa nhiều sâu và bọ nhỏ. Trước khi ăn sống, bạn nên ngâm bông cải qua nước muối trong khoảng 5 – 10 phút và rửa sạch bằng nước thường để loại bỏ sâu bệnh và hóa chất. Súp lơ xanh có thể chứa siêu vi khuẩn kháng thuốc nếu không được rửa sạch đúng cách do cấu trúc vật lý của nó. – Cách tốt nhất để rửa rau sống là rửa bằng nước sạch và rửa trực tiếp rau dưới vòi nước chảy.
Bên cạnh đó, bạn cần mua rau từ những trang trại rau sạch, uy tín để đảm bảo an toàn với dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Enzym Myrosinase chỉ được giải phóng khi cây bị hư hại, do đó cần cắt, băm hoặc nhai bông cải xanh để kích hoạt sulforaphane. Việc rửa rau nên thực hiện ngay trước khi ăn để tránh bị nấm mốc và mềm nhũn từ bông cải xanh ướt. Bông cải xanh chưa rửa nên được bảo quản trong các túi zip hoặc hộp đựng thực phẩm trong tủ lạnh.
Với chất dinh dưỡng mạnh mẽ và khả năng chống ung thư, bông cải xanh được khuyến khích sử dụng để ngăn ngừa các bệnh khác nhau. Tuy nhiên, nếu chúng ta không nấu ăn đúng cách, các lợi ích có thể mất đi. Phần nấu ăn và chuẩn bị đồ ăn cũng quan trọng như việc lựa chọn thực phẩm cho bữa ăn của chúng ta.
4. Những lưu ý khi ăn bông cải xanh
Bông cải xanh là loại rau củ phổ biến, nhưng để duy trì sức khỏe tốt, cần chú ý những điểm sau:
4.1. Thực phẩm kỵ với bông cải xanh
- Dưa leo (dưa chuột): Tránh kết hợp bông cải xanh với dưa leo vì enzym có thể phân hủy vitamin C.
- Gan lợn (gan heo): Cũng tránh ăn với gan lợn vì chất xơ trong súp lơ xanh giảm khả năng hấp thu khoáng chất như sắt và đồng. Tất cả các phản ứng mà bạn sẽ tạo ra phải có trong gan lợn.
- Gan bò: Vitamin C kết hợp với đồng trong gan bò làm oxy hóa vitamin, giảm giá trị dinh dưỡng trong bông cải xanh.
4.2. Mẹ bầu sau sinh ăn bông cải xanh được không?
Theo các chuyên gia, súp lơ xanh không hề gây mất sữa mà ngược lại rất tốt cho mẹ hồi phục sức khỏe sau sinh và hấp thu nguồn dinh dưỡng, vitamin khoáng chất dồi dào này.
Bông cải xanh giàu chất xơ, giúp làm mềm phân và giảm táo bón. Tuy nhiên, bông cải xanh có thể gây đầy bụng khi ăn sống. Vì vậy, mẹ không nên ăn quá nhiều để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.
Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích về đặc tính chống ung thư trong bông cải xanh và các cách chế biến để giữ được tối đa đặc tính này. Hy vọng bông cải xanh sẽ được thêm vào thực đơn nhà bạn một cách chính xác và hiệu quả.
