Bệnh tiểu đường là bệnh mãn tính đòi hỏi bệnh nhân phải tự chịu trách nhiệm quản lý sức khỏe của mình. Việc kiểm soát bệnh đòi hỏi thay đổi lối sống đáng kể và có thể khó duy trì theo thời gian. Thách thức này có vẻ khó khăn, nhưng đã có những hành động và chiến lược cụ thể được chứng minh hiệu quả trong việc kiểm soát bệnh. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn biết 4 mẹo giúp bệnh nhân kiểm soát bệnh tiểu đường tuýp 2 trong thời gian dài.
1. Tổng quan về bệnh tiểu đường và tiểu đường tuýp 2
Bệnh tiểu đường (Diabetes), hay còn gọi là đái tháo đường, là một bệnh mãn tính khi tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả. Insulin là hormone điều chỉnh đường huyết. Tăng đường huyết, hay còn gọi là tăng glucose trong máu, là biểu hiện phổ biến của bệnh tiểu đường không kiểm soát, có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho nhiều bộ phận của cơ thể, đặc biệt là dây thần kinh và mạch máu.
Bệnh tiểu đường tuýp 2 là tình trạng xảy ra do vấn đề trong cách cơ thể điều chỉnh và sử dụng đường làm nhiên liệu. Tình trạng này diễn ra lâu dài dẫn đến việc có quá nhiều đường lưu thông trong máu. Cuối cùng, lượng đường trong máu cao có thể dẫn đến rối loạn hệ tuần hoàn, thần kinh và miễn dịch. Ở bệnh tiểu đường tuýp 2, chủ yếu có hai vấn đề. Một là tuyến tụy không sản xuất đủ insulin — một loại hormone điều chỉnh sự di chuyển của đường vào các tế bào. Và hai là việc các tế bào phản ứng kém với insulin và hấp thụ ít đường hơn.
Năm 2014, tỷ lệ người lớn từ 18 tuổi trở lên mắc bệnh tiểu đường là 8,5%. Trong năm 2019, bệnh tiểu đường gây tử vong trực tiếp cho 1,5 triệu người và 48% trong số đó xảy ra trước tuổi 70. Trong số 460.000 ca tử vong liên quan đến bệnh thận, có khoảng 20% do tăng đường trong máu gây ra, không giống như các ca tử vong do tim mạch.
Từ năm 2000 đến năm 2019, tỷ lệ tử vong chuẩn hóa theo độ tuổi do bệnh tiểu đường đã tăng 3%. Trong các nước có thu nhập trung bình thấp, tỷ lệ tử vong do bệnh tiểu đường tăng 13%. Ngược lại, khả năng tử vong do một trong bốn bệnh không lây nhiễm chính (bệnh tim mạch, ung thư, bệnh hô hấp mãn tính hoặc tiểu đường) ở độ tuổi từ 30 đến 70 đã giảm 22% trên toàn cầu từ năm 2000 đến năm 2019.
(Nguồn: WHO)
2. Tiểu đường tuýp 2 ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe người bệnh như thế nào?
Bệnh tiểu đường tuýp 2 ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng đường để tạo năng lượng. Bệnh này làm cản trở việc sử dụng insulin đúng cách của cơ thể, gây ra lượng đường trong máu tăng nếu không được điều trị.
Về lâu dài, bệnh tiểu đường típ 2 có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể, đặc biệt là thần kinh và mạch máu.
Bệnh tiểu đường tuýp 2 thường có thể phòng ngừa được. Các yếu tố gây ra bệnh tiểu đường loại 2 bao gồm thừa cân, thiếu vận động và yếu tố di truyền.
Chẩn đoán sớm rất quan trọng để ngăn ngừa hậu quả tồi tệ nhất của bệnh tiểu đường tuýp 2. Phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện sớm bệnh tiểu đường là thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và xét nghiệm máu với bác sĩ. Các triệu chứng của bệnh tiểu đường loại 2 có thể không nghiêm trọng. Có thể mất vài năm để nhận ra điều này. Các triệu chứng có thể giống như bệnh tiểu đường tuýp 1 nhưng thường không rõ rệt bằng. Vì vậy, bệnh có thể được chẩn đoán sau nhiều năm bắt đầu, khi các biến chứng đã xuất hiện.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có hơn 95% người mắc bệnh tiểu đường là tiểu đường tuýp 2. Bệnh tiểu đường tuýp 2 trước đây được biết đến với tên không phụ thuộc vào insulin hoặc chỉ thường xuất hiện ở người lớn. Nhưng cho đến gần đây đã phát sinh ngày càng thường xuyên ở trẻ em.
3. 4 Mẹo chống lại bệnh tiểu đường tuýp 2
Bạn đã bao giờ nghĩ rằng mắc bệnh tiểu đường là bản án chung thân chưa? Bạn có sợ hãi khi nghĩ đến mỗi bữa ăn không? Nếu bạn mới được chẩn đoán gần đây hoặc đã sống chung với bệnh tiểu đường trong nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ, hãy vững tin – vẫn còn hy vọng.
Đái tháo đường, một căn bệnh về lối sống, ảnh hưởng đến khả năng sử dụng hiệu quả năng lượng có nguồn gốc từ thực phẩm của cơ thể bạn. Với nhiều bữa ăn trong ngày, việc tiêm insulin hoặc uống thuốc tiểu đường có thể trở thành nguồn gây căng thẳng liên tục. Các nghiên cứu lâm sàng mang tính đột phá, bao gồm cả nghiên cứu của Tiến sĩ Neal D. Barnard, đã chỉ ra rằng bệnh tiểu đường có thể được điều trị. Những nghiên cứu này đã làm sáng tỏ cách chúng ta có thể chống lại bệnh tiểu đường hoặc cắt giảm đáng kể thuốc bằng cách hỗ trợ cơ thể cải thiện việc sử dụng insulin.
3.1. Thay đổi thói quen và chế độ ăn uống
Thay đổi thói quen và chế độ ăn uống là phương pháp hiệu quả và mang lại lợi ích sức khoẻ nhiều nhất trong quá trình kiểm soát bệnh tiểu đường.
Thay đổi này không dễ thực hiện và duy trì, vì nhiều người đã ăn chế độ không lành mạnh trong rất nhiều năm trước khi được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường. Bệnh nhân vẫn có thể ăn loại thực phẩm yêu thích như món Thái, các món ăn phương Tây, đồ ăn chay. Tuy nhiên, thách thức ở đây là làm thế nào để chọn những thực phẩm lành mạnh trong nhóm thực phẩm họ thích.
Kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả đòi hỏi bệnh nhân duy trì lượng calo khuyến nghị hàng ngày và cân bằng chất dinh dưỡng vi lượng và đa lượng. Chất dinh dưỡng đa lượng là các loại thực phẩm cần thiết cho cơ thể với số lượng lớn. Đây bao gồm protein, carbohydrate và chất béo. Trong khi đó, chất dinh dưỡng vi lượng như vitamin và khoáng chất là thiết yếu nhưng cần dùng ít hơn. Bệnh nhân nên tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ như rau cải, đậu, đậu lăng, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây. Thực phẩm nguyên chất tốt hơn nhiều so với thực phẩm đã qua chế biến và tinh chế.
Việc tuân thủ thói quen ăn uống lành mạnh sẽ dễ dàng hơn nếu bạn có thể tự nấu một số bữa ăn của mình. Việc nấu ăn giúp kiểm soát nhiều hơn trong chế độ ăn uống, xem xét cách chế biến để đảm bảo lành mạnh nhất. Nhiều người tin rằng việc nấu ăn giúp giảm căng thẳng. Khi ăn ngoài, bạn sẽ phải đối mặt với một số thách thức như tìm hiểu các thành phần trong món ăn, cân nhắc lượng calo tiêu thụ so với ăn ở nhà và tránh những món không lành mạnh để tìm lựa chọn tốt hơn.
3.2. Động lực từ người thân
Hệ thống hỗ trợ xã hội mạnh mẽ, đặc biệt từ gia đình, có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát bệnh tiểu đường của một người một cách tích cực. Nếu người cha mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, những người còn lại trong gia đình có thể cân nhắc áp dụng những thay đổi lối sống tương tự. Mọi người trong gia đình sẽ thống nhất theo chế độ ăn lành mạnh mới để tránh cám dỗ, loại bỏ thực phẩm không tốt ra khỏi nhà.
Người cao tuổi mắc bệnh tiểu đường cần đối mặt với thách thức sức khỏe đặc biệt. Họ được khuyến khích kết hợp chế độ ăn uống, tập thể dục và hoạt động thể chất mới vào cuộc sống hàng ngày để đảm bảo sự thay đổi này được duy trì và lâu dài. Gia đình của một bệnh nhân đã quyết định đặt thiết bị tập thể dục trong phòng khách tại nhà để áp dụng thói quen mới lành mạnh hơn một cách dễ dàng. Họ đã chuyển từ việc xem TV cùng nhau thành việc tập luyện gia đình, tạo ra môi trường giao lưu và hoạt động thay vì ít vận động. Mọi thành viên trong gia đình đều có thể hưởng lợi từ những thay đổi này đối với sức khỏe.
3.3. Tập trung vào sự thay đổi dần dần thông qua nỗ lực bền bỉ lâu dài.
Cách tiếp cận hiệu quả nhất để kiểm soát bệnh tiểu đường là duy trì nỗ lực liên tục, bền bỉ để những biến lối sống lành mạnh trở thành vĩnh viễn. Để kiểm soát bệnh tiểu đường thành công, bệnh nhân cần thay đổi thói quen ăn uống và tập luyện đồng thời lên lịch trình và quản lý thời gian hiệu quả. Kiểm soát lượng đường có thể khó khăn hơn đối với những người làm việc theo ca và tình trạng thiếu ngủ cũng có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát lượng đường. Do đó, bệnh nhân tự quản lý thời gian và lịch trình của mình – thậm chí là chuyển đổi từ làm việc ban đêm sang ban ngày – có khả năng duy trì kiểm soát bệnh tiểu đường tốt hơn trong thời gian dài.
Nhiều bệnh nhân nỗ lực rất nhiều để kiểm soát bệnh tiểu đường ngay sau khi được chẩn đoán. Họ đã nỗ lực từ đầu và thấy thay đổi thói quen đem lại kết quả tích cực hơn. Tuy nhiên, sau một thời gian, việc giảm cân trở nên khó khăn hơn với kết quả chậm hơn. Điều này có thể làm giảm động lực và dẫn đến việc tái áp dụng các thói quen không lành mạnh từ trước. Áp dụng phương pháp tiếp cận lâu dài ngay từ đầu và hiểu đúng về bản chất của thử thách có thể giúp duy trì động lực trong những thời kỳ khó khăn.
3.4. Tập thể dục thường xuyên và duy trì lối sống năng động.
Việc tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, tương đương 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần, mang lại nhiều lợi ích như kiểm soát đường huyết, giảm mỡ cơ thể, duy trì cân nặng và cải thiện phản ứng insulin. Tập thể dục giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và ung thư.
Để biến việc tập thể dục thành thói quen, hãy tích hợp nhiều hoạt động khác vào cuộc sống hàng ngày, như đi bộ trong giờ trưa, đỗ xe xa hơn và hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử.
4. Lợi ích từ việc kiểm soát tốt bệnh tiểu đường
Kiểm soát bệnh tiểu đường mang lại nhiều lợi ích quan trọng, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là một số lợi ích chính:
Giảm nguy cơ biến chứng: Việc duy trì mức đường huyết ổn định giúp giảm nguy cơ các biến chứng như bệnh tim, đột quỵ, tổn thương thần kinh, tổn thương thận và mất thị lực.
Cải thiện sức khỏe tổng thể: Khi kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, người bệnh thường cảm thấy khỏe mạnh hơn, giảm mệt mỏi, và tăng cường năng lượng.
Tăng cường tuổi thọ: Kiểm soát tiểu đường giúp kéo dài tuổi thọ bằng cách giảm nguy cơ tử vong sớm do các biến chứng liên quan đến bệnh.
Giảm nguy cơ nhiễm trùng: Kiểm soát tốt mức đường huyết giúp cải thiện khả năng miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng da, miệng và tiết niệu.
Duy trì cân nặng hợp lý: Bằng cách kết hợp kiểm soát chế độ ăn uống và tập luyện thể dục đều đặn, người bệnh có thể duy trì cân nặng lý tưởng, giảm nguy cơ béo phì và các bệnh liên quan.
Tăng cường sức khỏe tâm lý: Quản lý bệnh hiệu quả giúp người bệnh giảm căng thẳng, lo lắng, và cải thiện tinh thần, mang lại cảm giác kiểm soát và tự tin hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Kết luận
Kiểm soát bệnh tiểu đường đòi hỏi sự kiên trì và một chế độ chăm sóc toàn diện, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục, sử dụng thuốc theo chỉ dẫn, và theo dõi sức khỏe thường xuyên. Lợi ích từ việc kiểm soát bệnh tiểu đường có thể đáng giá với nỗ lực bạn bỏ ra. Để đạt được sức khỏe tối ưu với bệnh tiểu đường, bạn có thể ngăn ngừa nhiều biến chứng tiểu đường phổ biến và nghiêm trọng nhất. Hiệu quả quản lý giúp một số bệnh nhân ngừng dùng thuốc. Trong một số trường hợp, bệnh có thể được chữa khỏi.
Viện nghiên cứu và Phát triển Sản phẩm thiên nhiên (IRDOP)
Zalo: https://zalo.me/1907057677034304788
Hotline 24/7: 024 3553 5355
Email: kiemnghiem@irdop.org
Địa chỉ nhận mẫu: Số 12, Phùng Khoang, P. Trung Văn, Q. Nam Từ Liêm, TP Hà Nội.
